واجب بودن نماز

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیمِ

جلسه سی و هشتم

فَإِذَا قَضَیْتُمُ الصَّلاَةَ فَاذْکُرُواْ اللّهَ قِیَامًا وَقُعُودًا وَعَلَى جُنُوبِکُمْ فَإِذَا اطْمَأْنَنتُمْ فَأَقِیمُواْ الصَّلاَةَ إِنَّ الصَّلاَةَ کَانَتْ عَلَى الْمُؤْمِنِینَ کِتَابًا مَّوْقُوتًا﴿۱۰۳﴾ - سوره مبارکه النساء

ترجمه: و چون نماز را به جاى آوردید خدا را [در همه حال] ایستاده و نشسته و بر پهلوآرمیده یاد کنید پس چون آسوده‏خاطر شدید نماز را [به طور کامل] به پا دارید زیرا نماز بر مؤمنان در اوقات معین مقرر شده است.

سلام علیکم

معانی لغات:

فَإِذَا: پس زمانی که

قَضَیْتُمُ الصَّلاَةَ: تمام کردید نماز را،به جاآوردید نماز را

فَاذْکُرُواْ اللّهَ: پس یاد کنید خدا را

قِیَامًا: در حال ایستاده

وَقُعُودًا: و در حال نشسته

وَعَلَى جُنُوبِکُمْ: و بر پهلو خوابیده

فَإِذَا اطْمَأْنَنتُمْ: پس زمانی که مطمئن شدید،ایمن شدید

فَأَقِیمُواْ الصَّلاَةَ: پس بجا آورید نماز را(کامل)

إِنَّ: همانا

الصَّلاَةَ: نماز

کَانَتْ: است

عَلَى الْمُؤْمِنِینَ: بر مومنان

کِتَابًا: امر نوشته شده و واجب

مَّوْقُوتًا: با وقت معین

- کلمه ‏ى «قِیَامًا» جمع «قائم» به معناى ایستاده و کلمه ‏ى «قُعُودًا» جمع «قاعد» به معناى نشسته و کلمه‏ ى «جُنُوبِ» جمع «جَنب» به معناى پهلو و کنایه از دراز کشیدن است.

همچنین کلمه‏ ى «کِتَابًا» به معناى امرى نوشته شده و واجب و کلمه‏ ى «مَّوْقُوتً» به معناى کارى با وقت معیّن است.

- امام باقر(ع) درباره ‏ى «کِتَابًا مَّوْقُوتًا» فرمودند: یعنى مفروض و واجب. 

- "إِنَّ الصَّلاَةَ کَانَتْ عَلَى الْمُؤْمِنِینَ کِتَابًا مَّوْقُوتًا": "کِتَابًا" کنایه است از واجب بودن و واجب کردن، مى‏فرماید: نماز بر مؤمنین نوشته و واجبى است "داراى وقت"، پس سر وقت خواندن نماز هم مهمه دوستان عزیزم

- نماز و یاد خدا در هر حال لازم است، در جبهه ‏ى جنگ (باتوجه به آیه ی قبل) یا بستر بیمارى. «قِیَامًا وَقُعُودًا وَعَلَى جُنُوبِکُمْ»  

- درآیه قبل(١٠٢نساء) از کیفیت نماز خوف،که درجبهه های جنگ خوانده میشود صحبت شده و دراین آیه میفرماید که پس از برطرف شدن حالت اضطرار، نماز باید به صورت عادّى خوانده شود.

- سلاح رزمنده مسلمان، نماز و یاد خداست. (باتوجه به آیه قبل) 

- نماز، از واجبات قطعى الهى در همه‏ ى عصرها و براى همه‏ ى نسل‏ ها است. «کَانَتْ عَلَى الْمُؤْمِنِینَ کِتَابًا»  

پس "یکی" از آیاتی که مخالف حرف بعضی هاست که جدیدا مد شده میگن نماز مهم نیس دل پاک مهمه! همین آیست. 

- وجوب هر نماز، در وقت مخصوص خودش است. «مَّوْقُوتًا»  

- تعیین وقت براى نماز، رمز تداوم، نظم و عامل مواظبت بر آن است که خود درس نظم و عامل نظم بخشیدن به امور مسلمانان است. «کِتَابًا مَّوْقُوتًا»

- آیه فوق در حقیقت اشاره به یک دستور مهم اسلامى است، که معنى نماز خواندن در اوقات معین این نیست که در سایر حالات انسان از خدا غافل بماند بلکه، نماز یک دستور انضباطى است که روح توجه به پروردگار را در انسان زنده مى کند و مى تواند در فواصل نمازها خدا را به خاطر داشته باشد خواه در میدان جنگ باشد و خواه در غیر میدان جنگ.

- این آیه همچنین در روایات متعددى به کیفیت نماز گزاردن بیماران تفسیر شده که اگر بتوانند ایستاده و اگر نتوانند نشسته و اگر باز نتوانند به پهلو بخوابند و نماز را بجا آورند، این تفسیر در حقیقت یکنوع تعمیم و توسعه در معنى آیه است اگر چه آیه تنها مخصوص به این مورد خاص نیست.

- حضرت على(‏ع) درباره ‏ى این آیه فرمودند: یعنى شخص سالم ایستاده، مریض نشسته و کسى که نشسته نمى ‏تواند، خوابیده نماز بخواند. و این اهمیت نماز و نشون میده دوستان، که در هر شرایطی باید ادا بشه.

- استخاره بد آمد: مردی تصمیم داشت سفر تجارت برود به خدمت امام صادق(علیه السّلام) که رسید درخواست استخاره ای کرد، استخاره بد آمد، آن مرد نادیده گرفت و به سفر رفت اتفاقاً به او خوش گذشت و سود فراوانی هم برد امام از آن استخاره در تعجب بود پس از مسافرت خدمت امام رسید و عرض کرد:

یابن رسول الله ! یادتان هست چندی قبل از خدمت شمارسیدم برایم استخاره کردید و بد آمد، استخاره ام برای سفر تجارت بود به سفر رفتم و سود فراوانی کردم به من خوش گذشت.

امام صادق(علیه السّلام) تبسمی کرد و به او فرمود: (در سفری که رفتی یادت هست در فلان منزل خسته بودی نماز مغرب و عشایت را خواندی شام خوردی و خوابیدی و زمانی بیدارشدی که آفتاب طلوع کرد و نماز صبح تو قضا شده بود؟

عرض کرد آری . حضرت فرمود: اگر خداوند دنیا و آنچه را که در دنیاست به تو داده بود جبران آن خسارت (قضا شدن نماز صبح) نمی شد. (جهاد با نفس/ج۱/ص۶۶) 

 

تکلیف امروز دوستان عزیزم:

حفظ آیه به همراه ترجمه و کاربرد

التماس دعا