احکام نون ساکنه

احکام نون ساکنه:

نـون سـاکـن و تـنـویـن در مجاورت 28 حرف زبان عرب ، چهار حکم پیدا مى کند که عبارتند از: ادغام ، اظهار، اخفاء، اقلاب (قلب به میم) 

1) ادغام:                                                                         

ادغـام در لغـت ، مـترادف کلمه (ادخال ) به معناى (داخل نمودن ) است ، و در اصطلاح ، عبارت است از داخـل کـردن حـرفـى در حـرف دیـگـر بـطـورى کـه اثـرى از حـرف اوّل یعنى (مُدْغَمْ) باقى نماند و حرف دوّم یعنى (مُدْغَمٌ فیه ) مشدّد شود.  

مانند:

(قَدْ دَخَلُوا) که دال (قَدْ) در دال (دَخَلُوا) ادغام شده و آن را (قَدَّ خَلُوا) مى خوانیم .

چـنـانـچـه مـُدغـَم و مـُدغـَمٌ فـیـه ، مـثـل هـم نـبـاشـنـد، نـخـسـت مـدغـم را تـبـدیـل بـه حـرف دوّم نـمـوده و سـپـس ادغـام مـى کـنـیـم :

مـانـنـد (قـُلْ رَبِّ) کـه ابـتـدا (لام ) را تبدیل به (راء) و بعد در (راء) دوّم ادغام مى نماییم و (قُرَّبِّ) مى خوانیم .

فایده ادغام:

فـایـده ادغـام، "سـهـولت در تـلفّظ" است ، یعنى اگر حرفى یک بار تلفّظ و بلافاصله همان حرف یا حرف همجنس آن تکرار شود، این حالت براى دستگاه صوتى انسان ، سنگین خواهد بود که این سنگینى با بهره گیرى از قاعده ادغام برطرف مى شود.(در جلسات آینده ان شاالله به تفصیل بیان خواهد شد).

2) اظـهار:

اظـهـار یـعـنـى آشکار نمودن . اگر نون ساکن و تنوین به حروف حلقى برسد، بطور عادى و واضح تلفّظ مى شود و نباید روى آن مکث نمود..(در جلسات آینده ان شاالله به تفصیل بیان خواهد شد)

حروف حلقى شامل شش حرف هست:

همزه، هاء، عین، غین، حاء، خاء  

3) اقلاب:

کلمه «اقلاب» در لغت به معنای «قلب کردن – تبدیل نمودن» آمده است.

اقلاب در تجوید عبارتست از :

«تبدیل کردن نون ساکنه به میم»

و زمانی پیش می آید که نون ساکنه به حرف «ب» برسد. 

اقلاب با «غنّه» همراه است. بدین معنا که صدای «م» ایجاد شده باید به اندازه «دو حرکت» در مجرای بینی ، کشش پیدا کند. .(در جلسات آینده ان شاالله به تفصیل بیان خواهد شد)

۴) اخفاء:

"نون ساکنه و تنوین" در نزد پانزده حرف باقیمانده "اخفاء" می شوند. در هنگام شروع اخفاء، زبان بدون این که به محل ادای نون برسد ، حرف بعدی به محل تلفظ خود نزدیک شده ، در این حال ، صوت به صورت غنه در می آید. .(در جلسات آینده ان شاالله به تفصیل بیان خواهد شد)