سه نوع وقف در آخر کلمات وجود دارد که برحسب شرایط زیر باید انجام گیرد:
١) اسکان (ساکن کردن) : کلماتی که حرف آخر آنها حرکات کوتاه فتحه یا ضمه یا کسره ( _َ_ِ_ُ ) یا تنوین جر و رفع ( _ٍ_ٌ ) باشد به هنگام وقف ساکن میشوند.
مانند:
( رَبَّکَ ) که خوانده میشود: ( رَبَّکْ )
( جَنّاتٍ ) که خوانده میشود: ( جَنّاتْ )
( مَقاعِدَ ) که خوانده میشود: ( مَقاعِدْ )
( نَفْسٍ ) که خوانده میشود: ( نَفْسْ )
( بَصیرٌ ) که خوانده میشود: ( بَصیرْ )
*استثناء وقف اسکان:
حرف مفتوح آخر کلمات هفتگانه:
در هنگام وصل:
اَنَ (مکرر در قرآن) - لکِنَّ (٣٨ کهف) - اَلظُّنونَ (١٠ احزاب) - اَلَّرسولَ (٦٦ احزاب) - اَلسَّبیلَ (٦٧ احزاب) - سَلاسِلَ (٤ دهر) - قَواریرَ (١٥ دهر)
در هنگام وقف:
اَنَا - لکِنَّا - اَلظُّنونَا - اَلَّرسولَا - اَلسَّبیلَا - سَلاسِلَا - قَواریرَا
٢) ابدال (تبدیل کردن) : در دو حالت زیر انجام میشود
الف) حرف (ة) آخر کلمه باشد : تبدیل به (هْ) میشه
مانند:
( واحِدَةً ) که خوانده میشود : ( واحِدَهْ )
( نِعْمَةً ) که خوانده میشود: ( نِعْمَهْ )
( اَلصَّلٰوةُ ) که خوانده میشود: ( اَلصَّلٰوه )
ب) _ً در آخر کلمه باشد : تبدیل به الف مدی میشه
مانند :
( ماءً ) که خوانده میشود : ( ماءٰا )
( حِسٰابًا ) که خوانده میشود: ( حِسٰابٰا )
( هُدًی ) که خوانده میشود: ( هُدٰی )
٣) وقف بدون تغییر : وقتی که خود کلمه به حرف ساکن یا یکی از حرکات کشیده ختم شده باشد.
مانند:
سُیِّرَتْ - سُطِحَتْ
اَوْحَیْنٰا - اَنْزَلْنٰا - قٰاموُا