احکام نون ساکنه:٢)اظهار

اظهار:

کلمه ی «اِظهار» از لحاظ لغوی به معنای «ظاهر کردن ، آشکار نمودن» است و در تجوید عبارتست از : 

«اداء حرف از مخرج آن» 

پس هرگاه حرفی را از مخرجش ادا کنیم اظهار کرده ایم.

چه زمانی "نون ساکنه" به طور طبیعی و معمولی ظاهر میشود و هیچ گونه دخل وتصرفی در آن انجام نمی دهیم؟و به بیان دیگر چه زمانی "نون ساکنه" را "اظهار" می کنیم؟

هرگاه "نون ساکنه" قبل از یکی از "حروف شش گانه ی حلقی" واقع بشود، "نون ساکنه" به صورت طبیعی از مخرج خود ادا می شود و در اصطلاح تجویدی اظهار می گردد. 

سوال: حروف حلقى کدام حروف هستند:

همزه، هاء، عین، غین، حاء، خاء 

حرف حلق شش بود ای نور عین        

هاء و همزه، حاء و و خاءوعین وغین 

نکته: در اظهار نون ساکنه و تنوین توجه به این نکات لازم است :

١- عدم حرکت و پرهیز از قلقله: نون ساکنه و تنوین ، نباید حرکتی به خود بگیرد و باید کاملا ساکن باشد. 

٢- عدم مکث: نون ساکنه و تنوین ، به سرعت ادا شده و روی آن مکث نشود (چون در این صورت ، تشدید به وجود می آید).

٣- عدم سکت: بین "نون ساکنه و تنوین" و "حروف حلقی" نباید صوت قطع شود.

مثال: 

همزه: یَنْئَوْنَ ، مَنْ امَنَ ، رَسُولٌ اَمینٌ 

ه: مِنْهُمْ ، اِنْ هُوَ ، قَوْمٍ هادٍ 
ع: اََنْعَمْتَ ، مِنْ عِلْمٍ ، سَمیعٌ عَلیمٌ 
ح: وَانْحَرْ ، مِنْ حَکیمٍ ، عَلیماً حَلیماً 
غ: فَسَیُنْغِضُونَ ، یِکُنْ غَنِیًّا ، اِلهٍ غَیْرِهِ 
خ: وَالْمُنْخَنِقَةُ ، مِنْ خَیْرٍ ، قَوْمٌ خَصِمُونَ 

مثال آیات:   

- نون ساکن با همزه : وَمَنْ أَعْرَضَ عَن ذِکْرِی (آیه ١٢٤ سوره طه) 

- تنوین به همراه همزه : وَجَنَّاتٍ أَلْفَافاً (آیه ١٦ سوره نبأ) 

- نون ساکن و هاء : وَمِـنْهُمْ دُونَ ذَلِکَ (آیه ١٦٨ سوره اعراف)


وَهُمْ یَنْهَوْنَ عَنْهُ وَیَنْئَوْنَ عَنْهُ (آیه ٢٦ سوره انعام) 

در این مثال، التقاء نون ساکن با حرف هاء در کلمه ی یَنْهَوْنَ و نیز برخورد دیگر با همزه در کلمه ی وَیَنْئَوْنَ، را می بینید که در هر دو حالت لازم است حرف نون اظهار شود. 

- تنوین و هاء : وَلِکُلِّ قَوْمٍ هَادٍ (آیه ٧ سوره رعد)   

- نون ساکن و عین : مَّا لَهُم مِّنَ اللّهِ مِنْ عَاصِمٍ (آیه ٢٧ سوره یونس علیه السلام) 

- تنوین و عین : وَهُوَ بِکُلِّ شَیْءٍ عَلِیمٌ (آیه ٢٩سوره بقره) 

- نون ساکن و حاء : وَکَانُواْ یَنْحِتُونَ مِنَ الْجِبَالِ بُیُوتاً آمِنِینَ (آیه ٨٢ سوره حجر) 

- تنوین و حاء : إِنَّ اللّهَ عَزِیزٌ حَکِیمٌ (آیه ٢٢٠ سوره بقرة) 

- نون ساکن و غین : وَلَا طَعَامٌ إِلَّا مِنْ غِسْلِینٍ (آیه ٣٦ سوره حاقة)
 

- تنوین و غین : إِنَّ اللّهَ کَانَ عَفُوّاً غَفُوراً (آیه ٤٣ سوره نساء) 


- نون ساکن با حرف خاء : وَإِنَّ مِنْهَا لَمَا یَهْبِطُ مِنْ خَشْیَةِ اللّهِ (آیه ٧٤ سوره بقره) 

 - تنوین با حرف خاء : فَمَن یَعْمَلْ مِثْقَالَ ذَرَّةٍ خَیْراً یَرَهُ (آیه ٧ سوره زلزلة)