ترجمه: و بندگان خداى رحمان کسانىاند که روى زمین به نرمى گام برمىدارند و چون نادانان ایشان را طرف خطاب قرار دهند به ملایمت پاسخ مىدهند.
سلام علیکم
معانی لغات:
وَعِبَادُ الرَّحْمَنِ: و بندگان خدای رحمان
الَّذِینَ: کسانی هستند(که)
یَمْشُونَ: راه می روند
عَلَى الْأَرْضِ: بر روی زمین
هَوْنًا:با فروتنی،به نرمی
وَإِذَا: و زمانی که
خَاطَبَهُمُ: خطاب کنند آنها را
الْجَاهِلُونَ : نادانان
قَالُوا سَلَامًا :می گویند سلام ( به ملایمت جواب دهند)
- در این آیات (٦٣ الی ٧٤ سوره فرقان)، دوازده صفت از صفات ویژه ى «عباد الرّحمن» بیان شده که بعضى اعتقادی،بعضى اجتماعى و بعضى اخلاقى است.که امروز و ان شاالله چند جلسه ی آینده به بحث راجع به اون میپردازیم.
- شاید مراد از «مَشی» و حرکت آرام در زمین، تنها نحوه ى راه رفتن نباشد، بلکه شیوه ى زندگى متعادل را هم شامل شود.
- «هَون» هم به معناى تواضع و مدارا و نرمخویى است و هم به معناى سکینه و وقار.
امام صادق (ع) فرمود: مراد از «هوناً» زندگى کردن بر اساس فطرت و هماهنگ با روحیه اى است که خداوند آفریده است. یعنى بندگان خدا، خود را به تکلّف و رنج و خستگی نمى اندازند.
- کلمه ى «سلام» در این جا به معناى سلامِ وداع با یاوه ها و برخورد مسالمت آمیز است.
چنانکه درباره ى حضرت ابراهیم (ع) مىخوانیم : همین که عمویش او را طرد کرد و گفت : ازمن دور شو، ابراهیم گفت : (سلام علیک سأستغفر لک) خداحافظ، به زودى براى تو ازپیشگاه خداوند طلب آمرزش خواهم کرد. (٤٧ سوره مریم) - بالاترین مدال و ارزش براى انسان، مدال بندگى خداست.همانطور که در اینجا گفته است (و عبادالرحمن) زیرا انتساب
به بى نهایت، انسان را بالا مىبرد.
- رفتار هر کس، نشان دهنده ى شخصیّت اوست. (عبادالرحمن ... یمشون على الارض
هونا) (بندگان خاص خداوند، مظهر تواضع هستند.) - اسلام، دین جامعى است که حتّى براى چگونه راه رفتن برنامه دارد. (یمشون
على الارض هونا)
- ایمان واعتقاد انسان، در رفتار شخصى او مؤثّر است. کسی که بنده ی خدا هست راه رفتنش هم خاص است. (عبادالرحمن... یمشون)
- تواضع، ثمره ى بندگى و نخستین نشانه ى آن است. (هوناً)
- سرچشمه ى مدارا و نرمخویى بندگان خدا، ایمان است، نه ترس و ضعف
آنان. یعنی آنها از روی ترس مدارا نمی کنند!
- وقار و نرمى از بارزترین صفات مؤمن است.
- تواضع نسبت به همه ى مردم لازم است. (نسبت به زن و مرد، کوچک و
بزرگ، دانا و نادان)
- با جاهلان مقابله به مثل نکنید.
- مُدارا و حلم و حوصله، از صفات بارز مؤمنان است. (قالوا سلاما)
- تواضع باید هم در عمل باشد، (یمشون... هونا)، هم در کلام، (قالوا سلاما) و هم در عبادت. [(سجداً و قیاماً) باتوجه به آیه بعد]
- با افراد نادان و فرومایه مجادله نکنید. (قالوا سلاما) (آنان سخنى در شأن
خود مىگویند، ولى شما سخنى عالمانه و کریمانه بگویید)
- تـواضـع در راه رفـتـن بـه ایـن نـیـسـت کـه سـسـتو بـى رمق گام بردارند، بلکه در عین تـواضـع گـامهائى محکم و حاکى از جدیت و قدرتبردارند. در حالات پیامبر (ص ) مى خوانیم که یکى ازاصحاب مى گوید:
ما رایت احدا اسرع فى مشیته مـن رسول الله (ص) کانما الارض تطوى له و انا لنجهد انفسنا و انـه لغـیـر مکترث.
ترجمه: من کسى راسریعتر در راه رفتن از پیامبر ندیدم ، گوئى زمین زیر پاى او جمع مى شد، و ما بهزحمت مى توانستیم به او برسیم و او اهمیتى نمى داد.
- در حـدیـثى از امامصادق (ع) مى خوانیم که در تفسیر آیه الذین یمشون عـلى الارض هـونـافـرمـود:و الرجـل یـمـشـى بـسـجـیـتـه التـى جـبـل عـلیـهـا، لا یـتـکـلف و لایـتـبـخـتـر.
ترجمه: مـنـظـور ایـن اسـت کـه انـسـان بـه حال طبیعى خودش راه برود و تکلف وتکبر در آن نداشته باشد.
در حـدیـث دیـگرى در حالات پیامبر (ص) آمده قد کان یتکفا فى مـشیه کانما یمشى فى صبب.
ترجمه: هنگامى که پیامبراسلام (ص) راه مـى رفـت در عـیـن اینکه عجولانه نبود باسرعت گام برمى داشت گوئى از یک سرازیرى پائین مى رفت .
- بـه هـر حال کیفیت راه رفتن به تنهائى مطرح نیست ، بلکه دریچه اى اسـت بـراى پى بردن بهوضع روحیات یک انسان ، و در حقیقت آیه اشاره اى به نفوذ روح تواضع و فروتنى در جانو روح عباد الرحمان مى کند.
تکلیف امروز دوستای عزیز:حفظ آیه به همراه ترجمه و کاربرد
