دعاکردن
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیمِ
جلسه بیست و نهم
وَقَالَ رَبُّکُمُ ادْعُونِی أَسْتَجِبْ لَکُمْ إِنَّ الَّذِینَ یَسْتَکْبِرُونَ عَنْ عِبَادَتِی سَیَدْخُلُونَ جَهَنَّمَ دَاخِرِینَ﴿۶۰﴾ - سوره مبارکه غافر
ترجمه: و پروردگارتان فرمود مرا بخوانید تا شما را اجابت کنم در حقیقت کسانى که از پرستش من کبر مىورزند به زودى خوار در دوزخ درمىآیند.
سلام علیکم
معانی لغات:
وَقَالَ: و گفت
رَبُّکُمُ: پروردگار شما
ادْعُونِی: بخوانید مرا
أَسْتَجِبْ لَکُمْ: اجابت میکنم برای شما
إِنَّ الَّذِینَ: همانا کسانی که
یَسْتَکْبِرُونَ: سرپیچی می کنند، تکبر می ورزند
عَنْ عِبَادَتِی: از عبادت(پرستش) من
سَیَدْخُلُونَ جَهَنَّمَ: به جهنم داخل خواهند شد
دَاخِرِینَ: سرافکنده، خوار
- سؤال: با این که خداوند وعده ى استجابت داده است، «ادْعُونِی أَسْتَجِبْ لَکُمْ» چرا برخى دعاهاى ما مستجاب نمىشود؟
الف) بعضى اعمال نظیر گناه و ظلم و خوردن لقمه ى حرام و عفو نکردنِ کسانى که از ما عذرخواهى مى کنند، مانع استجابت دعا مىشود.
ب) گاهى مستجاب شدن دعاى ما نظام آفرینش را به هم مى ریزد، نظیر دانش آموزى که در امتحان جغرافیا در پاسخ این سؤال که آیا سطح دریاها بالاتر است یا کوه ها؟ چون به اشتباه نوشته بود سطح دریاها بالاتر است! از خداوند خواسته بود که این دو را جا به جا کند تا او نمره ى قبولى بگیرد! به هر حال خداوند همان گونه که قادر است، حکیم نیز هست.
ج) گاهى آن دعا مستجاب نمی شود، ولى مشابه آن مستجاب مى شود.
د) گاهى اثر دعا در آینده ى خود انسان یا خانواده و نسل او یا در قیامت نتیجه مى دهد و فورى مستجاب نمى شود.
هر دعایى که مستجاب نشود در حقیقت دعا نیست، چون دعا به معناى طلب خیر است و بسیارى از خواسته هاى ما شرّ است نه خیر!
- برخی از آداب دعا در قرآن:(٦ مورد)
۱) دعا کردن باید همراه ایمان و عمل صالح باشد. «...یَسْتَجِیبُ الَّذِینَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ...﴿۲۶﴾ - سوره مبارکه الشوری»
٢) با اخلاص باشد. «فَادْعُوا اللَّهَ مُخْلِصِینَ لَهُ الدِّینَ...﴿۱۴﴾ - سوره مبارکه غافر»
٣) با تضرّع و مخفیانه باشد. «ادْعُواْ رَبَّکُمْ تَضَرُّعًا وَخُفْیَةً...﴿۵۵﴾ - سوره مبارکه الأعراف»
٤) با بیم و امید باشد. «...وَادْعُوهُ خَوْفًا وَطَمَعًا...﴿۵۶﴾ - سوره مبارکه الأعراف»
٥) در ساعاتى خاص باشد. «...یَدْعُونَ رَبَّهُم بِالْغَدَاةِ وَالْعَشِیِّ...﴿۲۸﴾ - سوره مبارکه الکهف»
٦) دعا کننده از اسماى الهى بهره بگیرد. «وَلِلّهِ الأَسْمَاء الْحُسْنَى فَادْعُوهُ بِهَا...﴿۱۸۰﴾ - سوره مبارکه الأعراف»
- گفتگو با خداوند، کلید رشد و تربیت انسان است. «قَالَ رَبُّکُمُ ادْعُونِی»
- میان دعاى انسان و ربوبیّت خداوند، رابطه اى تنگاتنگ است. (اکثر دعاهاى قرآن همراه «ربّنا» آمده است). «رَبُّکُمُ ادْعُونِی»
- در دعا فقط خدا را بخوانیم، نه خدا و دیگران را در کنار هم. «ادْعُونِی»
- خداوند نیازهاى ما را مى داند، ولى دستور دعا نشانه ى آن است که درخواست ما آثارى دارد. «ادْعُونِی»
- بین دعا و استجابت هیچ فاصله اى نیست. «ادْعُونِی أَسْتَجِبْ» (حتّى حرف «فاء» یا «ثمّ» نیامده است. اگر مى فرمود: «فاستجب» یعنى بعد از مدّت کمى مستجاب مى کنم و اگر مى فرمود: «ثم استجب» یعنى بعد از مدّت طولانى.)
- اگر دعایى مستجاب نشد لابد به سود ما نبوده است، چون فرمود: «أَسْتَجِبْ لَکُمْ» آنچه را به نفع شما باشد مستجاب مىکنم.
- دعا نکردن، نشانه ى تکبّر است. «یَسْتَکْبِرُونَ»
و دعا، درمان تکبّر است.
- دعا، خود عبادت است. «یَسْتَکْبِرُونَ عَنْ عِبَادَتِی»
- مجازات خداوند عادلانه و متناسب با نوع رفتار و کردار آدمى است. استکبار امروز، سرافکندگى فردا را به دنبال دارد. «یَسْتَکْبِرُونَ - دَاخِرِینَ»
- چرا دعاهایمان مستجاب نمی شود؟
شخصی به نزد امیرالمؤمنین (ع) از اجابت نشدن دعاهایش شکوه کرد. حضرت علت آن را چنین بیان فرمودند: « اِنَّ قُلُوبَکُم خانَت بِثَمانِ خِصالٍ » (دلهای شما در هشت چیز خیانت کرده است):خدا را شناختید، ولی حق او را چنانکه باید ادا نکردید (بندگی نکردید)؛
به رسول او ایمان آوردید، سپس با سنتش مخالفت کردید (از او تبعیت نکردید)؛کتاب او ( قرآن ) را خواندید، ولی بدان عمل نکردید؛
می گویید از کیفر و عقاب خدا میترسید، اما همواره اعمالی مرتکب می شوید که شما را به آن نزدیک می کند (از آن دوری نمی کنید)؛
می گویید به پاداش مشتاقید، لکن همواره کاری می کنید که شما را از آن دور میسازد (برای رسیدن به آن تلاش نمی کنید)؛
از نعمتهای خدا بهره می برید و شکر او را بهجا نمی آورید؛به شما گفته شده دشمن شیطان باشید، ولی شما با او دوستی می کنید؛
عیوب مردم را نصب العین خود کرده اید و از عیوب خود غافلید. با این همه، چگونه انتظار دارید دعایتان مستجاب شود، در حالی که خود درهای اجابت را بسته اید؟ سپس فرمودند: «تقوا پیشه کنید و اعمال خود را اصلاح کنید و نیات خود را صادق گردانید و امر به معروف و نهی از منکر کنید تا دعای شما مستجاب شود.»
تکلیف امروز دوستان عزیزم:
حفظ آیه به همراه ترجمه و کاربرد
التماس دعا
